بسم الله الرحمن الرحیم
دانلود رایگان صدها ساعت سخنرانی
صوتی و ده ها ساعت سخنرانی
ویدئویی دکتر حسین الهی قمشه ای
پرسشهای متداول با دکتر حسین الهی قمشه ای
جملات
نوشته شده زیر از سایت رسمی دکتر حسین الهی قمشه ای برداشته
شده است لطفا برای اطلاعات بیشتر به آدرس زیر مراجعه فرمائید
این پرسشها در سایت ایشان آپدیت می شوند
http://www.drelahighomshei.com/
سوال1 : چرا ما دعا می کنیم ؟ خداوند از خواسته های ما آگاه
است و اگر سکوت هم کنیم او همه را می داند .
پاسخ: دعا بسیج نیروهای درونی ما است تا بتوانیم آرمانی را که
در ذهن داریم مشخص و روشن دنبال کنیم و در اینکار از حق و
حقیقت که همان خداست یاری می گیریم.
سوال 2 : آیا واقعاً چشم زدن وجود دارد؟
پاسخ: تقریباً در همه فرهنگهای جهان گونه ای از اعتقاد به چشم
زخم “Evil Eye” مشاهده می شود و به نظر ما نیروهايي چون حسادت
، نفرت و انتقام جويي می تواند تاثیرات منفی و آزار دهنده ای
در زندگی انسانها داشته باشد و این به معنی قبول انرژی های
معجزه آسا نیست بلکه گاهی چند کلمه حرف، یک نگاه و یا حتی یک
حرکت دست می تواند آشوبی بر پا کند. آدمی باید خود را از
مصاحبت اینگونه افراد بر کنار دارد و به خصوص امتیازات خود را
در معرض نگاه همگان نگذارد.
دشمن طاووس آمد پر او ای بسا شه را بکشته فّر او مثنوی
سوال 3 : عرفان عملی چیست ؟
پاسخ: عرفان عملی یعنی حرکت به سوی زیبایی ، دانایی و نیکویی
به عنوان سه وصف الهی. این سه وصف چنانکه در خداوند پیوند
دارند ، بر روی زمین نیز زیبایی ، دانایی و نیکویی یک حقیقتند.
سوال4 : نظر شما در مورد سلسله های تصوف ومبانی اندیشه های
آنها چیست؟
پاسخ: تصوف راستین اگر باشد مورد تائید است. بزرگانی چون حافظ
، سعدی و مولانا ، همه صوفی بوده اند و مایه سر بلندی تصوف.
اما چون بسیاری از دکانداران مکتب تصوف سخنان گزاف گفته و چهره
این مکتب را ناموزون نشان داده اند ، حافظ و سعدی و مولانا نیز
گاهی از تصوف برائت جسته و صوفیان را ملامت کرده اند. تصوف
راستین عرفان اصیل اسلامی است.
سوال5 : آیا انسان با ازدواج به خداوند نزدیکتر می شود ؟
پاسخ: ازدواج همگامی با طبیعت و ادامه خط تکاملی بشریت است .
هر چند که در بیان مقصود آن اختلاف نظر است اما در این نکته
اتفاق نسبی وجود دارد که ازدواج همگام شدن با طبیعت و در سیر
تکامل يعني نزديك تر شدن به خداست.
سوال 6 : چرا در آیه الکرسی خداوند می فرماید هیچ اکراه
واجباری در دین نیست اما در بسیاری از آیات دیگر منجمله در
سوره توبه مکرر آمده که با دشمنان کارزار کنید تا به دین خدا
درآیند ؟
پاسخ: اصل کلی همان است که در آیه الکرسی آمده است یعنی جنس
اکراه در دین راه ندارد زیرا اکراه دین را نقض می کند . یعنی
آنکس که دینی به او تحمیل شود در حقیقت دینی ندارد. اما آیاتی
که در آنها فرمان نبرد و مقابله و مقاتله با کفار آمده ، مقصود
کافرانی است که به حقوق مسلمانان تجاوز کرده و به روی آنها
شمشیر کشیده اند و به آنها کافر حربی گویند. بدیهی است هر
انسانی از حق دفاع برخوردار است و در قرآن در چند مورد اشاره
شده که اگر کافران دست از تقابل برداشته و اعلام صلح کردند شما
هم بپذیرید و دست از تقابل بردارید زیرا تجاوز از جانب آنها
بوده است . در جای دیگری در قرآن آمده است که کافران همان
ظالمان و متجاوزان به حقوق دیگرانند.
سوال 7 : در دنیای امروز چگونه درست را از غلط بشناسیم؟ همه
چیز تغییر کرده و ارزشها به ضد ارزش تبدیل شده چگونه در مسیر
صحیح قدم برداریم؟
پاسخ: شناخت درست از غلط و حق و ناحق به طور کلی در فطرت آدمی
به ودیعه گذاشته شده است و بی هیچ تعلیمی همه آدمیان در می
یابند که دروغ گفتن و فریب دادن و منافع خود را بر حق برگزیدن
و تکبر و حرص و آز و تجاوز به حقوق دیگران نامطلوب و نکوهیده
است. در مقابل صدق و راستی و وفای به عهد و تواضع و خدمت به
خلق پسندیده است . قانون طلائی در اخلاق این است که با دیگران
چنان رفتار کن که می خواهی با تو رفتار شود و چنان رفتار نکن
که نمی خواهی با تو رفتار شود. شما از عقل فطری خود پیروی کنید
و هر چه دیگران گفتند را با معیار عقل بسنجید و اگر تردیدی
داشتید به عقلای دیگری که در کمال و فهم ستوده شده اند نیز
مراجعه کنید.
سوال8 : همانگونه که در لیست کتابهای مورد تائید شما بود ،
مدتی است که کتاب اوپانیشاد و کتاب گیتا را مطالعه می کنم و
سوالات بسیار زیادی در آنجا برایم مطرح شده است از جمله اینکه
، در آنجا خواندم که خداوند دارای فرم است .مطالب دیگری نیز در
آن وجود دارد که من را کاملاً گیج کرده است. لطفاً بفرمائید
آیا محتویات این کتابها کاملاً مورد تائید است ؟
پاسخ: کتابهایی که برای خواندن توصیه می شوند و به عنوان کتاب
خوب یا بزرگ معرفی می شوند برای رشد کلی اندیشه و بینش خواننده
است نه آنکه هر آنچه را كه در آن کتابها آمده بپذیرند. شخص در
اثر مطالعه کتابهای خوب به تدریج چراغهايي در دلش روشن می شود
که حقایقی را در پرتو آنها می توان دید و دو کتاب فوق در شمار
همان کتابها است. اما در مورد فرم و صورت بايد گفت كه خداوند
در هيچ فرم و صورتي محدود نمي شود اما در همه فرمها و صورتها
متجلي است. گل ، درخت ، ماه و خورشيد خداوند نيستند اما در
ديده اهل بصيرت تجليات خداوند در اين گونه آيات مشاهده مي شود.
سوال 9 : این حقیر دستی در موسیقی(پیانو) دارم اما آن چیزی که
شما همیشه از موسیقی میفرمایید را نتوانستم به طور کامل در
نتها دریابم . گویا اشعار بزرگان ما همچون حافظ و مولانا و
ابوسعید در سبک سازهای سنتی بیشتر و بهتر نهفته شده و به سختی
در سبک آهنگسازی و سازهای جهانی دیده می شود؟
پاسخ: موسیقی خوب و متعالی به نوازنده و سازنده آهنگ متکی است
و ساز نقشی در آن ندارد. اگر نوازنده به درجه کمال برسد و
آهنگی را که انسان برجسته ای در خاطرش نقش بسته را بنوازد ، تا
مرز ابدیت پیش می رود و طعمی از ابدیت و معنویت جاودانه را
خواهد چشید. موسيقي شرق و غرب اگر چه با هم تفاوتهاي بسياري
دارند اما در اين خصلت كه در نقطه هاي اوج ، آدمي را به جهان
جاودانه نزديك مي كنند ، مشتركند.
سوال 10 : چگونه بفهمیم که واقعا کسی به سمت خدا می رود ؟
پاسخ: بارزترین نشان حرکت به سوی خدا که کمال مطلق است این است
که شخص به سوی زیبایی یعنی هنرها ، دانايی یعنی فلسفه و علوم
دیگر و نیکويي یعنی خلق خوش و حفظ شرافت انسانی در حرکت باشد و
نشان كلي اين حركت شادي پاك و عميق است كه پيوسته با سالك
همراه خواهد بود.
سوال 11 : نظر شما در مورد جاودانگی روح چیست و اگر من قبل از
تولد هم بوده ام پس چرا چیزی از آن دوران به خاطر نمی آورم؟
پاسخ: درباره جاودانگی روح می توان نخست به آثار افلاطون به
خصوص مکالمات کوتاهتر او مراجعه کرد (Phaedo , Phaedrus, Meno)
. علاوه بر این ادبیات ما به خصوص مثنوی آکنده از اعتقاد به
جاودانگی روح است و سّر جاودانگی روح و فنا پذیری جسم این است
که مرگ انحلال اجزاء هر چیز است و جسم طبیعتاً در معرض هلاکت
است زیرا از میلیاردها ذره تشکیل شده است اما روح یک حقیقت
بسیط و تجزیه ناپذیر است و مرگ کاری با آن نمی تواند انجام
دهد.
با خود ملک الموت بگوید هله واگرد کین جا نکند هیچ سلاح تو
سلاحی
به یاد نیاوردن خاطرات گذشته نشان از نبودن نیست کما اینکه شما
در شیرخوارگی بوده ايد و چیزی از آن دوران به یاد ندارید. امّا
به معنای دیگری باید گفت که ما چه بسیار خاطرات ارزشمند از
زندگی پیشین داریم که سرچشمه هنرها و اخلاق و علم ها است. فطرت
انسان جویای زیبایی ، دانایی و نیکویی است و ما با این سه عشق
به دنیا آمده ائیم. موسیقی خاطرات ازلی ماست و همینطور زیبايي
های دیگر.
سوال12 : نظر شما در مورد موسیقی چیست و چرا برخی موسیقی را
جایز نمی دانند ؟
پاسخ: خرد جمعی (collective intelligence) در طول تاریخ تا به
امروز پیوسته ستایشگر موسیقی به عنوان یکی از بلندترین قله های
زیبایی و معنویت بوده است و بزرگان جهان به اتفاق گفته اند
آنچه در خرد جمعی انسانها مطلوب و محبوب است نشانی از محبوبیت
و مطلوبیت آن در پیشگاه خدا است. بنا بر حدیث پیامبر اکرم هر
انسانی بر اساس فطرت به دنیا می آید و دین ها و آئین ها ، همه
بعد از فطرت قرار می گیرند و بنابر آیات مکرر در قرآن فطرت
انسان همان فطرت الهی است ( فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ
النَّاسَ عَلَيْهَا ) بنابر این اگر تعارضی میان ظواهر دیانت و
تفسیرهای دینی و فطرت آدمی باشد ، آن مسموع نیست زیرا پیامبر
اکرم فرموده است : ( کلّ ما حکم به العقل، حکم به الشرع ) ،
یعنی آنچه شرع به آن حکم می کند ، عقل نیز با آن هماهنگ است و
همچنین در حدیث دیگر آمده است که پیامبر فرمود (أنَّ العقل
رسولٌ من داخل، والرسول عقلٌ من خارج، ) یعنی عقل آدمی رسول
الهی است در درون او و رسول الهی عقل آدمی است در خارج ذات او
.
شايد بتوان گفت که برخی از علمای دین به سابقه بعضی مجالس
ناموزون که موسیقی نیز جزئی از آن بوده است در تحریم آن مجالس
سخن گفته اند و آنرا مجلس غنا نام نهاده اند و ای بسا که این
تحریم مشمول همانگونه مجالس است.
سوال 13 : آیا لعن و نفرین های ذکر شده در زیارت عاشورا مغایر
با سبک و سیاق دین اسلام در برخورد با ظالمان و ستمگران نیست ؟
پاسخ: در قرآن حکیم آمده است که بدی را به نیکی دفع کنید
چنانکه دفع و لعن تاریکی روشن کردن چراغ است نه تاریکی را
نفرین کردن. البته می توان بطور کلی لعن و دور باش خدا را بر
همه ستمکاران از این حیث که ستم می کنند اعلام کرد و این
دورباش خود توجه به این نکته است که ظلم و تجاوز و تعدی و فریب
موجب دوری از رحمت خدا و دوری از همه خوبیها و زیبایی ها است و
انسانهای بد به فرمان تکوینی خداوند از همه برکتها محروم
هستند. بنابر اين لعن عملي است كه ما بايد انجام دهيم و آن
كاري در خلاف جهت بدكاران است و تنها با كار خوب مي توان كار
بد را لعن كرد و اين كار زبان نيست.
سوال14 : من در گذشته اشتباهات زیادی کرده ام ، هر چند الان به
اشتباهات خود پی برده ام اما هنوز از طرف دوستان و آشنایانم
مورد عتاب قرار می گیرم. آیا این کار آنها واقعاً گناه نیست؟
پاسخ: وقتی آدمی به نادرستی بعضی اندیشه های خود آگاه می شود ،
این آگاهی خود به منزله توبه است زیرا دیگر آن عقاید را ندارد
و بدان عمل نمی کند و پیامبر فرموده است توبه کننده ازگناه
مانند کسی است که گناهی نکرده است. از این روهرگز نباید به
اعتبار گذشته ای که شخص از آن گذشته است دلی را شکست و عتابی
یا حتی اشاره ای به کارهای پیشین نمود زیرا این کار گناهی عظیم
است.
سوال15 : بنده می خواهم آیین صوفیگری در پیش بگیرم ,چگونه
میتوانم شروع کنم؟
پاسخ: آیین صوفیگری در این روزگار معانی نامطلوبی را در ذهن
القاء می کند. بخصوص که بعضی روشنفکران کتابهایی در رد صوفیگری
نوشته اند. تصوف حقیقی که همان عرفان اسلامی و به زبان دیگر
اسلام در نقطه تعالی است ، بر پایه قرآن و حدیث استوار است و
آن راهی درست و هماهنگ با فطرت انسانی است و بر محور وحدت وجود
و جاودانگی روح و انجام کارهای نیکو و رسیدن به خلق خوش و خدمت
به خلق می گردد. وحدت وجود آن را می توان از آیه "هو الاول و
الآخر و الظاهر و الباطن" دریافت و نیز از آیات دیگری چون
"فَأَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّـهِ " و امثال آن
. جاودانگی روح نیز درونمایه اصلی قرآن و همه کتب آسمانی است.
کار نیکو یا عمل صالح به تعبیر قرآن آدمی را به بارگاه قرب
الهی سوق می دهد. برای آشنایی با این مکتب که با عرفان مغرب
زمین و سخن شاعران بزرگ جهان در یک مسیر قراردارد می توانید به
فارسی با آثار مولانا جلال الدین بلخی آشنا شوید و این حقیر در
دو کتاب با عنوان های گزیده فیه ما فیه و در صحبت مولانا به
زبان ساده مکتب مولانا را معرفی کرده و نقطه های اوج مولانا را
با شرح و توضیحات عرضه کرده ام.
سوال16 : برای شروع به مطالعه در زمینه فلسفه غرب شما چه
کتابهایی را توصیه می کنید؟
پاسخ: برای فلسفه غرب کتاب سیر حکمت در اروپا اثر محمد علی
فروغی کتاب نسبتاً روان و جامعی است و اگر به راستی می خواهید
از صفر شروع کنید قبل از کتاب سیر حکمت در اروپا ، می توانید
کتاب دنیای سوفی را به زبان آلمانی یا ترجمه انگلیسی و یا
ترجمه فارسی دکتر کورش صفوی آغاز کنید و پس از سیر حکمت و به
دنبال آن آثار افلاطون را دنبال کنید . کتاب سیر حکمت خود
بهترین کتابها را برای مطالعه بیشتر به شما معرفی می کند.
سوال17 : دریکی از سخنرانیهای شما شنیدم که گفتید خدا در قرآن
فرموده حتی به کافران دشنام ندهید. میخواستم بدانم آیا دقیقا
آیه ای به همین معنی هست؟
پاسخ: عين آيه قرآن این است : وَ لا تَسُبُّوا الَّذِينَ
يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ فَيَسُبُّوا اللّهَ عَدْواً
بِغَيْرِ عِلْمٍ : اگر ما به خدايان باطل آنها ناسزا گوييم ،
آنها را بر مي انگيزيم كه سخن ناسزايي درباره خداي حقيقي
گويند. لعن تاريكي اشكالي ندارد اما لعن تاريكي كلمات و الفاظ
نيست بلكه روشن كردن چراغ است . هر چه شما بر نور بيفزاييد از
ظلمت كم مي شود و دور و ملعون مي گردد.
سوال 18 : عشق آمدنی است یا آموختنی؟
پاسخ: هم درست است که عشق آمدنی است یعنی عطا و موهبت الهی است
که زمینه رسیدن به آن را در ذات فراهم کرده است و هم آموختنی
است به معنی آنکه می توان اسرار و اطوار عشق را از بزرگان جهان
آموخت ازجمله مولانا بیش از همه از عشق سخن گفته است.
سوال 19 : شرایط اصلی دینداری چیست ؟
پاسخ: در قرآن آیاتی هست که آنها را فلسفه جاوید خوانده اند در
این آیات شرایط اصلی دینداری در سه بخش آمده است :
1- ایمان به خدا و خوبی و زیبایی و اینکه عالم طراح و
آفریدگاری دارد که خود مظهر خوبی و زیبایی است و هم آفریدگار
همه خوبیها و زیباییها است.
2- ایمان به روز پاداش و جزا و اینکه روح ما پس از مرگ در
پیشگاه الهی مسئول اعمال دنیوی خود خواهد بود.
3- انجام کارهای نیک یا عمل صالح که در فطرت همه آدمیان نوشته
شده است.
این سه نکته فوق را خداوند شرط رستگاری قرار داده و اما عبادات
مانند نماز و روزه و حج چیزهای هستند که باید برای رسیدن به
عمل صالح از آنها مدد گرفت. بدین معنی که با عبادتی مانند نماز
شخص هر روز تکرار می کند که خداوندا مرا به راه راست ( که
همانا انجام عمل صالح است) هدایت فرما و این تکرار او را یاری
می دهد که پیوسته به یاد خدا باشد و قدمی به خطا نرود و به
همین جهت در قرآن آمده است که نماز را برای یاد من به پای
دارید.
سوال 20 : صراحت شیخ محمود شبستری در رد فلسفه و عقلانیت برای
من قابل پذیرش نیست. لطفاً در این خصوص توضیح فرمائید.
پاسخ: اگر مقدمه ای را که اینجانب بر كتاب گلشن راز نوشته ام
مطالعه کنید پاسخ این سوال و امثال آنرا خواهید یافت و نیز در
کتاب گزیده فیه ما فیه طرح و پاسخ سوال درباره عشق و عقل آمده
است . اجمالا می توانم بگویم که شیخ محمود خود فیلسوف بوده و
سر عناد با فلسفه را ندارد و مقصودش از آن فلسفه مورد انتقاد
گرایش هایی است که در بعضی از علما به عقل گرایی محض و انکار
معنویات و فلسفه ماوراءالطبیعه از خود نشان داده اند ، همچنین
خود مولانا گاه گاه متعرض فلاسفه و فلسفه شده است اما چنان
نیست که با گوهر عقل و استدلال مخالفتی داشته باشد . همچنین
اگر علاقه مند باشید می توانید به کتاب 365 روز در صحبت مولانا
که در آن اینگونه نظریات به تفصیل مورد بحث قرار گرفته مراجعه
نمائید.
سوال21 : لطفاً هدف خداوند را از خلقت هستی توضیح فرمائید.
پاسخ: خداوند خورشید حقیقت است که ازلاً و ابداً می درخشد و
آفتاب او که عالم را پرکرده است لازمه ذات اوست . او به خود
نگفته است که خوب است عالم را بیافرینم ، برای این یا آن هدف ،
بلکه عوالم بی نهایت همه تجلی ذات اوست و هدف طبیعی این تجلی
ستایش زیبایی و خیر و خوبی است که موجد عشق است و عشق نه هدف
بلکه عین آفرینش است که در تمام ذرات عالم حضور دارد.
گر سر برون کردی مهش روزی چو قرص آفتاب ذره به ذره در هوا لیلی
و مجنون آمدی دیوان شمس
سوال22 : من چند سالي است که در مورد خدا مطلب می خوانم و هرچه
قدر هم که جلوتر می روم مطالب برایم نامفهوم تر می شود من
لیسانس ریاضی هستم و نتوانستم هیچ مطلبی را بیابم که عمیقا و
با دلیل و برهان قاطع به دلم بنشیند. لطفاً من را راهنمائی
فرمائید.
پاسخ: معروف است که در جشن نودمین سال تولد برتراند راسل
بانویی که گرایش های دینی خشک داشت به راسل گفت اگرشما ( اکنون
که به پایان عمر خود نزدیک شده اید ) به عالم دیگر بروید و
خدایی باشد و از شما باز خواست کند چه خواهید گفت؟ راسل گفت :
اگر چنین باشد و خداوند از من بپرسد که چرا به وجود من ایمان
نیاوردی خواهم گفت "فقدان دلايل کافی".
شما نیز بدنبال دلايل کافی باشید و تا شما را قانع نکرده است
تسلیم نشوید. اینکه در قرآن آمده است آیا در خدا که آفریدگار
جهان است شک می توان کرد ؟ بدین معنی است که خداوند حقیقتی است
که اگر آدمی از آن باخبر شود در آن شک نمی توان کرد . اگر شخصی
بتواند در وجود خدا شک کند معلوم است که خدا را با چیز دیگری
اشتباه گرفته و آنرا نفی می کند. خداوند وجود مطلق است که ساری
در همه موجودات است و مفهوم وجود به ذات خود چنان بدیهی است که
هیچکس در آن تردیدی نمی تواند کرد . بدیهی است اگر خدا را هر
ماهیتی تصور کنید احتیاج به اثبات دارد اما اگر خداوند همان
وجود محض باشد که نور آسمانها و زمین است نه در تحقق آن شکی
هست و نه سوالی خواهید کرد که چه کسی او را آفریده است زیرا
وجود از عدم نمی آید تا احتیاج به علت داشته باشد. وقتی معنی
وجود را درک می کنیم ازلی بودن آن را نیز همزمان درک خواهید
کرد و سر حضور او در همه موجودات نیز روشن می شود و این است
معنی اینکه بهر سو نظر کنید آنجا خداست (قرآن). وجود عالم را
پر کرده و شما به هر چیز نظر کنید وجود داشتن او بیش از هر چیز
دیگر چشم شما را روشن می کند.
سوال23 : من در افغانستان زندگی می کنم ولی زادگاهم ایران است.
در آستانه ازدواج هستم ولی نمی دانم چطور می توانم به همسرم
اعتماد کنم. اینجا انسانها با ادیان و مذاهب مختلف زندگی می
کنند. لطفاً راهنمائیم کنید.
پاسخ: تشکیل زندگی مشترک مهمترین واقعه درزندگی هر مرد و زن
است و شایسته است که هر دو طرف کمال اهتمام را در انتخاب درست
بجای آورند. ظواهر ادیان و مذاهب نقشی در خوبی و بدی و شایستگی
و ناشایستگی افراد ندارد. آنچه مهم است عشق به زیبایی و دانایی
و نیکویی است. عشق به این سه وصف بدین معنی است که شخص اینها
را بیش از خود دوست داشته باشد و هیچگاه بخاطر منافع شخصی حق
زیبایی را پایمال نکند و حقیقتی را زیر پای نگذارد و نیرنگی در
کار نیاورد. مهربانی و خدمت بی انتظار به دیگران جوهر نیکویی و
اصل عمل صالح است و کنجکاوی و تلاش برای فهم حقیقت در جهان
مایه علم است و حساسیت نسبت به صورتهای موزون و ناموزون جوهر
هنرمندی است . با این معیارها باید اشخاص را سنجید . به صرف
آنکه کسی خود را مسلمان یا مسیحی یا پیرو دین دیگر بداند
شایستگی برای امری پیدا نمی کند . جوهر ادیان یکی است و همه
مبتنی بر ایمان به خداست که او سرچشمه نیکویی ، زیبایی و
دانایی است و ایمان به اینکه در جهان هستی با اعمال متفاوت ما
از راست و دروغ و صداقت و ریا و عدالت و ظلم به گونه های
متفاوت رفتار خواهد شد . کسی نمی تواند ظلم کند ، دروغ بگوید و
خیانت کند و منتظر حوادث خوب در زندگی باشد. اگر با کسی عزم
زندگی مشترک دارید شایسته است با همین معیارها او را بیازمائید
.
سوال 24 : از خودم راضي نيستم. كارهاي نامطلوب و ناموزون زيادي
انجام داده ام. ظاهري آراسته دارم و باطني آشفته مانند دوريان
گري. آيا راهي هست كه به آغوش خوبي برگردم و جبران كنم؟
پاسخ: آفرین بر شما که با کمال صداقت در پیشگاه حقیقت سخن می
گوئید . من ایمان دارم که شما در هر مرحله ای که هستید می
توانید نه به طبقه اول جهنم بلکه به طبقات متعالی بهشت خود را
برسانید زیرا با کریمان کارها دشوار نیست . خداوند در قرآن
مکرر کسانی را تحسین کرده است که ابواب هستند یعنی چه بسیار که
لغزشی می کنند ولی هر بار به نزد پروردگارشان باز می گردند.
کمیت گناه نقشی در توبه ندارد. اگر دل شما از آن کارها که به
نظر خودتان اهریمنی و گناه آلود آمده است آزرده است و آنرا نمی
پسندید نشان عبور از دوزخ است زیرا عبور از دوزخ چیزی جز بیرون
آمدن از وهم و فریب گناهان نیست. اگر به راستی دلتان برای خوبی
تنگ شده است مطمئن باشید که خوبی نیز مشتاق شما است و پیامبر
فرمود کسی که از گناه توبه کند چون کسی باشد که هر گز گناه
نکرده است و به قول مولانا توبه همچون عصای موسی است و همه
دروغها و تیرگیها را می بلعد. گناه اهریمنی آن است که آدمی
دانسته و با قصد قبلی حق کسی را زیر پا بگذارد . اگر آدمی ظلمی
نمی کند و تجاوز و تعدی به حقوق کسی نمی کند اهریمنی نیست. حسد
و غرور ، هر دو از صفات شیطان است و شما اگر به گوهر انسانی
خود را که همان نَفَس الهی است و همه فرشتگان به او سجده کرده
اند نظر کنید می توانید این دو صفت بزرگ شیطانی را به راحتی از
خود دور کنید و اگر شیطان به شما سجده نکرد شما هم دیگر به
شیطان سجده نکنید و او را از خود مایوس کنید . زهی سعادت که
آدمی در نقطه ای از زمان زندگی اش به این آگاهی برسد که شما
رسیده اید و خود را از چنگال دیو برهاند. این شما و این راه
بهشت اینک فرس و اینک نگار سوار شوید و به بوی خوش آن سرو
خرامان بروید. اما در مورد کسانی که احساس می کنید دینی به
گردن آنها دارید از جمله همسر و فرزندان می توانید با همین
چرخش و گردش به سوی خوبی با محبت و کارهای نیکو همه را جبران
کنید . ضروری نیست که فرد فرد آنها را از احوال خود با خبرکنید
ولی می توانید خیر و برکت وجودتان را به هر کسی که از شما
آزرده است برسانید.
سوال25 : من با خواندن قرآن درست يا غلط متوجه شدم كه خدا فرق
زيادي بين زن و مرد گذاشته است و اين مسئله خيلي مرا ناراحت
كرده است. لطفاً در صورت امکان راهنمایی فرمائید.
پاسخ: چون پاسخ به اين سوال نياز به بسط مقال دارد شما را به
مطالعه كتابهاي زير دعوت مي كنم :
1-What is Right with Islam نوشته امام عبد الرئوف
2- حقوق زن در اسلام اثر خانم موراكي
البته كتابهاي بسيار ديگري نيز مي توانيد روي شبكه جهاني
رايانه (اینترنت) بيابيد كه مسئله را براي شما روشن می كند.
(The right of women in Islam) . فرقهايي كه بين زن و مرد هست
بيشتر جنبه زماني ، مكاني و اجتماعي و سنتي داشته است وگرنه در
همه مسائل اساسي زنان با مردان برابرند با اين امتياز كه زن
بيش از مرد نماينده حضور الهي در جهان است و دين و عرفان بيشتر
به چراغ دل او روشن است و مردان اگر چه در طول تاریخ هزاران
ظلم به زنان كرده اند اما در عين حال دانايان روزگار مقام زن
را برتر از مرد دانسته اند و روح او را به خدا نزديكتر شمرده
اند . كتاب مرد و ابرمرد (Man and Superman) اثر برنارد شاو در
اين زمينه نكته هاي لطيفي دارد و مولانا گفته است كه زن گويي
مخلوق نيست بلكه خالق است و پرتو رحمت نامتناهي الهي است.
پرتو حق است آن ، معشوق نيست خالق است او گوئيا مخلوق نيست
مثنوی
سوال 26 : به نظر شما کدام سلسله از سلسله های تصوف رو به
حقیقت است؟
پاسخ: یکی از بزرگان را پرسیده بودند که سلسله شما به چه کسی
می رسد ، پاسخ داده بود که کسی از سلسله به جايي نمی رسد. هر
کس قدم در راه خدا یعنی عشق به زیبایی و دانایی و نیکویی
بردارد بی گمان رستگار است و هر سلسله ای که به این راه می رود
بر حق است.
سوال 27 : در ترجمه قران در سوره مائده آيه 95 " يا اَيُّهَا
الذَّينَ امَنوُا لا تَقْتُلوُا الصَّيْدَ وَ اَنْتُمْ حُرُمٌ
وَّ مَنْ قَتَلَه مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزاءٌ مِثْلُ ما
قَتَلَ مِنَ النَّعَم"، ابوي مرحوم النَّعَم را نعمت ها معني
كرده است. النَعَم در كتاب لغت به معني چهارپا مي باشد و جمع
آن انعام است ولي النِعَم به كسر نون جمع نعمت است مثل اينكه
در ترجمه آيه اشتباه شده است . لطفاً در این خصوص توضیح
فرمائید.
پاسخ: این آیه در مورد نهی از صید در احرام است که اگر شخص
چنین کاری کند باید کفاره بپردازد و کفاره آن صیدی است در قیمت
مشابه آن صیدی که کرده است. آن صید می تواند از چهارپایان باشد
و یا هر نعمت دیگری که برابر آن صید باشد مقبول است و ضرورتی
ندارد که حتما از چهارپایان باشد . درست است که کلمه النعم در
این آیه به معنی چهارپایان است و احتمالا در چاپهای بی
مسئولیتی که از ترجمه مرحوم الهی قمشه ای صورت گرفته چنین
اشتباهی رخ داده است.
سوال 28 : در داستان بانوی حصاری آنجا که جوان طبلی به دست
گرفت و از طریق بازتابها در قلعه را پیدا کرد ، منظور از
بازتابها چیست؟
پاسخ: بازتاب پاسخي است كه انسان دائما از آدميان مي گيرد و مي
شنود و در چهره آنها ، در راه رفتن آنها ، عكس العملي كه در
موضع حسادت يا حرص يا تواضع و فروتني از خود نشان مي دهند در
انسانهاي مختلف متفاوت است.
سوال 29 : در قرآن، خداوند هرموقع که می خواهد مطلبی را بیان
کند ، نمی گوید من و می گوید ما .. مثلا ما گفتیم ، ما انجام
دادیم و .... . حال آنکه، ما می دانیم ذات احدیت یکتاست، این
امر چه معنایی دارد؟
پاسخ: در قرآن هم از "من" و هم از "ما" بهره گيري شده است و
شايد وقتي خداوند از خود به كلمه "ما" ياد مي كند در حقيقت
قوانين كلي عالم را بيان مي كند و هنگامي كه از "من" مي گويد
ما را در پيش چشم مي بيند ، چنانكه ما او را با چشم دل مي
نگريم و ما به او و او به ما عشق مي ورزد و چنان ارتباطي بين
همه بندگان و پروردگار است كه همه خدا را از خودشان مي دانند و
مي گويند "خداي من".
سوال 30 : آیا مرگ باعث جدایی همیشگی افراد از نزدیکان خود می
شود؟
پاسخ: يكي از نام هاي روز قيامت يوم الجمع است به اين معني كه
انسان از هر كسي كه جدا شده است و شوق ديدار او را دارد ، به
ديدار او خواهد رسيد.
سوال 31 : چگونه رفتار کنم تا به عنوان یک شخص دیندار از دنیا
بروم ؟
پاسخ: شما با يك ديني به دنيا آمده ايد و آن دين عشق به زيبايي
و دانايي و نيكويي است و اگر زندگي خود را وقف علم و اخلاق و
هنر كنيد به عنوان يك شخص ديندار از دنيا خواهيد رفت. البته در
عشقي كه به زيبايي و دانايي و نيكويي داريد اگر با كتاب با
كرامتي مانند قرآن آشنا شويد و دريابيد كه اين كتاب نيز بر
محور زيبايي و دانايي و نيكويي مي گردد و اين سه صفت از صفات
خداوند است طبيعتاً بركات بيشتري به شما خواهد رسيد.
سوال 32 : لطفاً کتابی در زمینه زیبايی شناسی به من معرفی
کنید.
پاسخ: كتاب زيبايي شناسي اثر كروچه ترجمه فواد روحاني
سوال33 : آیا این جمله صحیح است که هر چه را شرع به آن حکم می
کند ، عقل نیز به آن حکم می کند ؟
پاسخ: بلی ، خداوند همه انسانها را هماهنگ با فطرت خود آفريده
و سرشت ما همان سرشت الهي است و دين ما بر مبناي فطرت همان عشق
به زيبايي و دانايي و نيكويي است و هر دين ديگري كه باشد بايد
بر اين فطرت استوار گردد. يعني هر راه و روش و آداب و آييني كه
شخص بر مي گزيند بايد به امضاء عقل فطري كه فرمانده كلي وجود
ما است برسد. پيغمبر اكرم عقل را رسول داخلي معرفي كرده اند كه
رسول خارجي يعني نبي ، احكام خود را به رسول داخل عرضه مي كند
و فرموده اند هر چه شرع من بدان حكم مي كند ، عقل نيز همان را
حكم مي كند.
سوال 34 : در کتاب 365 روز با قرآن و همچنین ترجمه مرحوم مهدی
الهی قمشه ای ، در آیه 62 سوره بقره ، قوم "صَّابِئِینَ" ستاره
پرستان ترجمه شده است . لطفاً در خصوص این قوم (صَّابِئِینَ )
توضیحات بیشتری بفرمائید.
پاسخ: ترجمه استاد فقيد مهدي الهي قمشه اي از كلمه "صابئين" با
معتبرترين منابع دين شناختي از جمله كتاب "آثار الباقيه" از
ابوريحان بيروني كاملاً هماهنگ است و بسياري از مفسران بزرگ و
نامي نيز بدين نظر گراييده اند كه صابئين پرستندگان كواكب و
نيرين يعني خورشيد و ماه بوده اند الا آنكه ستاره پرستي صابئين
مانند پرستش و ستايش آتش نزد زردشتيان است كه آتش پرستي در
برابر خدا پرستي نيست بلكه به قول فردوسي پاك زاد :
مگويي كه آتش پرستان بدند پرستنده پاك يزدان بدند
و بايد گفت كه در بسياري اديان اسماء تشبيهي خداوند بر اسماء
تنزيهي غلبه كرده و مظاهر مورد احترام در سطح عوام به جاي
پروردگار يكتا معرفي شده اند.
ابوريحان بيروني خود شخصاً در سفر هند با پيشوايان ديني هندوان
و مذاهب ديگر گفتگو داشته و بدين نتيجه رسيده است كه بر خلاف
تصور عامه ، بودائيان يا كريشنائيان و هندوان بت پرست نيستند
بلكه آنها به خداي يگانه يكتا معتقدند كه سرچشمه تمامي آفرينش
است و اين بت ها كه مظاهري از زيبايي و خوبي و عشق و وفاداري
بوده اند به اشتباه نزد عامه عنوان خدا يافته اند. اما در آيه
مورد بحث بايد گفت كه خداوند بعد از صابئين كلمه "من" را نيز
آورده كه معني "هر كس" يا "هر انساني" يا "هر فرد آدميزاد" و
امثال اين معاني را در خاطر مي آورد و همچنين به نظر مي آيد كه
در اين آيه خداوند عنوانها و اسمهايي چون مومن و يهود و ترسا و
صابئي و هندو و بودائي و زردشتي و غيره را نفي فرموده و خاطر
نشان كرده است كه اين عنوانها هيچ يك به تنهايي مايه رستگاري
نيست و آنچه مايه رستگاري هر انساني با هر عنوان ديني است همان
"ايمان به آفريدگار واحد" و "ايمان به روز رستاخيز و روز پاداش
و جزا" و "انجام كارهاي صالح" است كه آدمي را مي رهاند و به
بهشت مي رساند و كار صالح نيز چنانكه عامه مفسران گفته اند و
اينجانب نيز بر آن تكيه كرده ام ارتباطي به اعمال آئيني كه در
شريعت هاي گوناگون متفاوت است ندارد بلكه عمل صالح همان
كارهايي است كه همه مردم از هم انتظار دارند و يكديگر را به
انجام آنها مي ستايند و فرا مي خوانند و با اين تعبيرات است كه
كثرت گرايي مذهبي نيز مي تواند تحقق يابد.
سوال35 : نیم ز کار تو غافل همیشه در کارم... اگر خداوند چنین
نظری نسبت به بندگانش دارد، پس برای مثال تکلیف صدها کودکی که
این روزها در شمال آفریقا در اثر قحطی جان خود را از دست می
دهند چیست؟
پاسخ: طرح این سوال نشانه روح پاک و عدالت جوی شماست که بی
عدالتی را نه از جانب مردمان و نه از جانب پروردگار نمی پسندد.
اما مسئله عدالت در جهان کبیر یعنی در کل آفرینش نیاز به
بحثهای طولانی و بیش از آن به مطالعات مناسب در حکمت و ادبیات
دارد و ممکن است شخص پس از انس با بزرگانی چون مولانا و شکسپیر
و امثال آنها آهسته آهسته دریابد که چگونه است این عدالت
پروردگار که تعارضی با این همه رنج و محنت در جهان و بیداد
ظالمان ندارد بلکه در ساحتی و در بعدی و از نگاهی ما باید همگی
برای احراز عدالت و رفع محرومیت در جهان بکوشیم و از نگاهی
دیگر و در ساحتی دیگر بدانیم که خطایی بر قلم صنع نرفته و هر
چه آن خسرو کند شیرین بود:
نیست در دایره یک نقطه خلاف از کم و بیش
که من این مسئله بی چون و چرا می بینم
عارفان گفته اند که آن ساحت دوم عشق است در وسیعترین معنی خود
که سعدی گفت :
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
و این همان ساحت است که هاتف اصفهانی گفت:
گر به اقلیم عشق روی آری
همه آفاق گلستان بینی
در فرهنگ هندوان به خصوص در معارف کریشنایی و ودائی برای رفع
این گونه اشکالات که "چرا یکی در خانواده ای ثروتمند بدنیا می
آید و از همه مواهب برخوردار می شود و یکی در گوشه ای از جهان
در میان فقر و مسکنت بدنیا می آید و یا از گرسنگی می میرد یا
به سختی روزگار می گذراند" گفته اند ارواح آدمیان بارها و
بارها به این عالم می آیند و اگر در دوره ای کارهای ناپسند
کرده باشند و در همان دوره جزای آنرا نیابند دور بعد در سختی و
محنت زاده می شوند و رنجی که بر آنها است در حقیقت برای تکامل
روح آنهاست و آن رنج را کارما می نامند و معتقدند هر کس باید
کارمای خود را به دوش بکشد و این نظریه را در مجموع تناسخ می
نامند. اما به نظر ما این شیوه مشکلات را حل نمی کند و مسئله
عدالت الهی همچنان زیر سوال می ماند و به نظر ما راه همان طریق
عشق و معرفت است که به تدریج در دل آدمی سّر این قضیه مکشوف می
شود و پاسخ کوتاهی در چند کلمه نمی توان به آن داد.
سوال36 : اگر دنیا، برزخ، آخرت و ... را به شکل یک سیستم
ببینیم، آیا راه خروجی از این سیستم وجود دارد به شکلی که هنوز
ماهیت خود را به عنوان یک انسان حفظ کرده باشیم؟
پاسخ: آري آدمی می تواند از همه مدارج هستی و از همه سیستمها
بیرون جهد و به قول نظامی خطاب به انسان گوید:
دور تو از دایره بیرون تر است
از دو جهان قدر تو افزون تر است
در کتاب "در قلمرو زرین" و نیز در کتاب "در صحبت مولانا" در
گوشه و کنار آن به این نکته مکرر اشاره شده است که آدمی به
تعبیر شکسپیر موجودی شگفت و نامتناهی است و هیچ حد و مرزی برای
پرواز او وجود ندارد.
سوال37 : من به هيچ گروهي گرايش ندارم و هدفم را از آفرينش و
بودن نمي دانم و همچون آونگي معلق هستم. شما چگونه من را
راهنمايي مي كنيد؟
پاسخ: زهی سعادت که به هیچ گروه و فرقه ای گرایش ندارید و در
بند اندیشه های خاصی نیافتاده اید و می توانید مستقیماً فطرت
الهی خود را به کمک بطلبید که پیر مغان شما و خضر راه شماست.
شما با تمام وجود احساس می کنید که عاشق زیبایی و دانایی و
نیکویی هستید و دلتان می خواهد هر چه بیشتر از این سه گوهر
برخوردار شوید پس روشن است که باید دنبال کسب معرفت و کسب هنر
و رسیدن به خلق خوش و مهربانی و وظیفه شناسی و فضیلتهای دیگر
اخلاقی باشید چون از دیگران همین انتظار را دارید . بنابراین
تکلیف شما روشن است خداوند شما را برای رسیدن به کمال آفریده
است و مسیر را نیز در فطرت شما نهاده است . البته مطالعه
کتابهای خوب و رسیدن به حضور بعضی بزرگان می تواند چراغ فطرت
شما را روشن تر کند.
سوال38 : نظر شما در خصوص حجاب چيست؟
پاسخ: شما می توانید به قطعه 231 از کتاب "در صحبت قرآن"
مراجعه نمائید و بخصوص نظر مولانا را در تمثیل حجاب بخوانید.
حجاب در اصل یک توصیه ایمنی است و برای حفظ زن از خطرات
احتمالی وضع شده است.
سوال39 : كتاب تاريخ تمدن در ليست كتابهاي مورد تائيد شما در
وب سايت رسمي نيست. آيا خواندن آنرا توصيه مي كنيد؟
پاسخ : تاریخ تمدن توسط شخصیتهای گوناگون و به زبانهای گوناگون
در جهان بسیار است از جمله تاریخ تمدن اسلام به قلم گوستاو
لوبون . تاریخ تمدن 11 جلدی ویل دورانت نیز کتاب ارزشمندی است.
البته ترجمه فارسی آن همه جا به مرتبه کمال نیست و اگر بتوانید
متن انگلیسی آن را مطالعه کنید بهتر است. در عین حال کتابهای
خوب کتابهایی است که مایه رشد و روشنایی می گردد اما ضرورت
ندارد که خواننده با همه مطالب آن موافق باشد و آنها را بپذیرد
اما خواندن کتابهای بزرگ که مجموعه ای از آنها را در سایت خود
آورده ایم توسط بزرگان جهان توصیه شده است. تاریخ تمدن ویل
دورانت نیز مشمول همین قاعده است.
سوال40 : چرا دانته یکی از بزرکترین فیلسوفان اروپا وجهان ،
نبي اكرم و دانشمندان مسلمان ایرانی را در جهنم به بدترین شکل
ترسیم کرده است؟
پاسخ : بزرگی دانته در شعر و شاعری است و او را در کنار شکسپیر
و هومر از بزرگترین شخصیتهای ادبی جهان می شناسند. آنچه در
کتاب او مهم است این است که او جایگاه بدان و بدکاران را در
جهنم نشان داده است و هیچ کار خوبی را به عواقب جهنم و برزخ
گرفتار نکرده است. پیام کلی او در آیه زیر از قرآن خلاصه می
شود:
و من یعمل مثقال ذره خیرا یره
و من یعمل مثقال شرا یره
در این کتاب عموماً اشتباه در حکم نیست اما اشتباه بيشتر در
تشخيص مصداق است كه اغلب ناشي از تبليغات سوء برخي متوليان
متعصب مسيحي بوده است . البته آنچه شما اشاره کردید نشان نقصان
او در شیوه نگرش به عقاید مختلف است اما از عظمت کار او در حفظ
میراثهای فرهنگی مسیحیت نمی کاهد. ضمناً ما مکرر اشاره کرده
ایم که مطالعه کتابهای بزرگ مایه رشد و روشنایی است اما ضرورتی
ندارد که خواننده همه مطالب آن کتابها را پذیرا شود اما مطالعه
آنها توسط بزرگان جهان توصیه شده است.
سوال41 : محبوبترين آيه شما در قرآن و محبوبترين غزلها و
مهمترين توصيه هاي شما چيست؟
پاسخ : توصیه اینجانب این است که شما با کتابهای جوانان و
فرهنگ جهانی که چهار جلد آن با عنوانهای "در صحبت سعدی" ،
"قلمرو زرین" ، "در صحبت مولانا" و "درصحبت قرآن " است آشنا
شوید زیرا در این کتابها من مجموعه ای از محبوبترین قطعات ادب
فارسی و انگلیسی و همچنین محبوبترین آیات قرآنی را گرد آورده
ام . از اینرو گمان دارم اگر این کتابها را بخوانید از شیوه
نگارش می توانید خودتان به بهترین ها دست یابید زیرا ممکن است
چندین بهترین وجود داشته باشد که هر یک به جهتی بهترین هستند
برای مثال فقط یک آیه از قرآن را که شاید بیشترین حکمت علمی و
عملی در آن مندرج باشد ذکر کنم و آن آیه 110 سوره کهف است و
شما را به خواندن تفسیر این آیه در کتاب در صحبت قرآن ، قطعه
169 با عنوان شرط رسیدن به دیدار خداوند توصیه می کنم.
سوال42 : براي كسي كه خودكشي مي كند بعد از مرگ چه اتفاقي مي
افتد ؟
پاسخ : خودکشی کردن در بیشتر موارد گریز از معرکه زندگی است و
ای بسا که گریزنده از امکانات و ثروت خود کاملا بی خبر است و
نمی داند که بودنش تا چه اندازه سودمند است و این آگاهی پس از
مرگ آکنده از پشیمانی خواهد بود. تجربه نشان داده که گریز از
معرکه زندگی عموما نشان بی خبری از توانایی های موجود است .
اگر آن گریزنده با دانایی مشورت کند آن دانا ممکن است او را
چنان به زندگی خود مشتاق گرداند که حتی از قصد گریز شرمنده
شود.
چه بسیار جوانها در افسردگی هستند و هنگامی که کسی آنها را از
ثروت جوانیشان با خبر کرده ، چراغ هزار امید را در دلشان زنده
کرده و با شوق به زندگی بازگشته اند. بخصوص نسل جوان امروز بیش
از هر زمان نیاز دارد که بداند علی رغم همه مشکلات و محدودیت
های نا معقول چقدر دستشان برای تجربه های بدیع و لذت بخش در
زندگی باز است . البته جوان باید به پیروی از عقل با هر آنچه
نامعقول است درگیر شود و در رفع آن بکوشد و اگر هیچ دلیل دیگری
آدمی برای زندگی نداشته باشد همین کافی است که می تواند در راه
روشن کردن چراغ خرد و دانایی و زیبایی و نیکویی قدمی بردارد.
سوال43 : مدتی است که بین دو راهی عجیبی قرار گرفته ام ، دو
راهی سنت و مدرنیسم . زمانی پا در راه دین و فرهنگ خودمان می
گذارم چیزهایی می بینم و مسایلی برایم پیش می آید که با خود
فکر می کنم چرا مانند غربیان نباید زندگی کرد و چرا ما نباید
مانند آنها آزادی داشته باشیم و قید و بندهای زیادی که در
اینجا هست و نتوانسته جلوی خیلی از رذایل اخلاقی را بگیرد برای
چیست و با خود فکر می کنم آنها که حکومت دینی ندارند از ما
موفق تر بوده اند و شاید از لحاظ اخلاقی وقانونمندی از ما بهتر
باشند اما از طرفی با خود می گویم که ما حداقل می خواهیم به
احکام الهی عمل کنیم و شاید یک روز به آن برسیم یا شاید هم
نرسیم.اما تکلیف امثال من چه می شود که در این جامعه زندگی می
کنیم که اکثرا فقط شعار می دهند و در عمل چیزی وجود ندارد.
پاسخ : شما به درستی دریافت کرده اید که راه دین و اخلاق را هر
کس باید به شوق خود اختیار کند و مسلما با اکراه کار دین راست
نمی آید . شما بر طبق فطرت خود عمل کنید که شما را به زیبایی و
دانایی و نیکویی فرا می خواند و در این اقلیم زیبایی و دانایی
و نیکویی سنت و مدرن را تفاوتی نیست زیرا شما پیرو خرد هستید و
خرد آنچه را خوب و پسندیده یابد چه از روزگار قدیم باشد چه در
پدیده های مدرن می پذیرد . شما بهترین آنچه در سنتهای پیشین
آمده از بزرگانی مانند حافظ و سعدی و مولانا بدست آورید و از
فرهنگ غرب نیز با مطالعه آثار بزرگانی چون شکسپیر ، گوته و
ویکتور هوگو و حتی برتراند راسل ( که ظاهرا گرایش دینی از خود
نشان نمی دهد) بدست آورید و اطمینان داشته باشید که در قافله
خوبان قرار دارید و هر چه می کنید و می گویید پهلوانانی چون
فردوسی و سعدی و گوته و والت ویتمان بر پشت آن ایستاده اند .
ریا و سالوس دینی پیوسته در جهان بوده است و آنچه از ریاکاران
می توان آموخت همین است که ریا نوعی ستایش باطنی از خوبی های
فطری و درونی است . آنکس که به حقوق مردمان تجاوز می کند و
تظاهر به دادگری می کند معلوم است خود نیک می داند که عدالت
بهتر از ستمگری است لذا ستمگری را پنهان می کند و دعوی عدالت
دارد. هر چه انسانها بر راه خرد و فطرت الهی باشند مدعیان
بیشتر رسوا می شوند و هر چراغی که شما روشن کنید تاریکی را لعن
کرده اید و از خود و دیگران دور کرده اید.
سوال44 : شما فرموده ايد كه محور تمامي احكام عقل است ولي من
احكام بسياري را مي توانم عنوان كنم كه بر پايه عقل نيست ولي
انجام مي شود. شما چه توضيحي براي اين موضوع داريد؟
پاسخ : رسول فرموده است كه هر چه شرع به آن حكم مي كند عقل نيز
آنرا تائيد مي كند و هر چه را عقل تائيد كند شرع نيز بر همان
نظر است. رفتارهاي آدمي در پيش خداوند با عقل او سنجيده مي شود
و هر كس نسبت به عقل تعهد دارد و هر گونه عقاب و ثوابي بر
مبناي درك و فهم فطري و خرد آدمي است و پيامبر فرموده است اگر
حديثي يا دستوري از من شنيديد با عقل و قرآن بسنجيد اگر موافق
نبود كنار بگذاريد. اينجانب در كتاب در صحبت قرآن چندين جا
درباره هماهنگي احكام اسلامي با عقل مطالبي نگاشته ام.
سوال45 : نظرتان درباره نیچه و نظریات او چیست؟ بهترین اثر او
کدام است؟
پاسخ : نيچه از متفكران بزرگ جهان است و مطالعه آثار او به
خصوص "چنين گفت زرتشت" و كتاب "وراي خير و شر " مي تواند در
رشد فكري و فرهنگي خواننده تاثيرات مثبتي داشته باشد . بايد
افزود كه توصيه مطالعه كتابهاي بزرگ بدين معني نيست كه هر چه
در آن كتابها آمده مورد پذيرش است.
سوال46 : راه رسیدن به خودشناسی و پیدا کردن راه موفقیت در
زندگی از نظر شما کدام است؟ لطفا كتابي معرفي فرمائيد.
پاسخ : در اين زمينه مطالعه كتاب "در صحبت مولانا" و يا وسيع
تر از آن متن كامل مثنوي و آثار ديگر مولانا مي تواند بسيار
سودمند باشد. همچنين كتاب پيامبر اثر جبران خليل به ترجمه
اينجانب و يا هر ترجمه ديگري كه بپسنديد شما را به شناخت
خودتان نزديك مي كند و نيز مطالعه آثار اريك فروم در اين زمينه
بسيار سودمند است.
سوال47 : در مورد آيه 34 سوره نساء شبهه ای برایم پیش آمده که
متاسفانه افرادی از این آیه سوء استفاده می کند و زنان را مورد
تعرض قرار می دهند و در کنار آن هم کسانی که با قرآن مشکل
دارند به این آیه اشاره می کنند. نظر شما در اين خصوص چيست؟
پاسخ : محققان قرآن شناس كه با مبناي جامعه شناسي نيز آشنايي
دارند عموماً بر اين باور هستند كه اين آيه در حقيقت نهي از
زدن و تنبيه زنان است كه در زمان رسول تا به امروز همچنان در
جوامع گوناگون رواج داشته و دارد. مسلماً آنچه خداوند خواسته
است نفي تنبيه است نه اقدام به آن و در سيرت رسول خداوند نيز
هيچ كجا نيامده است كه رسول حتي در يك مورد همسري را مورد تعرض
قرار داده باشد . در كتاب "در صحبت قرآن" مي توانيد با مراجعه
به فهرست آن مطالبي را درباره برابري حقوق زن و مرد و ضرورت
رفتار نيكو و پسنديده با زنان مطالعه كنيد.
سوال48 : چه كنيم كه قرآن بر ما نيز نازل شود؟
پاسخ : چنانكه قرآن بر حضرت محمد در ايام صيام وارد شده است ما
نيز اگر از هواهاي نفساني و خود خواهي ها و اغراض شخصي روزه
بگيريم آن آيات بر دل ما وارد خواهد شد. چون خواندن يك چيز است
و وارد شدن در دل يك چيز ديگر. و آن فرشتگان كه در شب قدر مي
آيند در هر يك از شبهاي سال ممكن است براي شما كه دنبال زيبايي
و دانايي و نيكويي هستيد هديه هايي از هنر و علم و اخلاق
بياورند.
سوال49 : بسیار سعی می کنم تا با زیبایی ، دانائی و خوبی به
سیر و سلوک بپردازم ولی فکر می کنم شیطان هر بار مرا عقب تر از
قبل می برد. فقط وقتی می فهمم که می بینم دور ترم. من می خواهم
باز هم به سمت خالقم بروم.
لطفا کمکم کنید
پاسخ : خالق شما كه شوق رفتن به سوي او داريد سرچشمه زيبايي و
دانايي و نيكويي است و هر چه شما به سوي اين سه فرشته سفر كنيد
بيشتر و بيشتر به آفريدگار خود نزديك خواهيد شد در مورد گناه
نيز از خود بپرسيد كه من در اين گناه آزارم به چه كسي خواهد
رسيد و اگر صادقانه مي بينيد كه در سوداي آزار هيچ كس نيستيد
با گامهاي محكم به جانب همان زيبايي و دانايي و نيكويي حركت
كنيد و شما را در اين راه زياني از شيطان نخواهد رسيد . شيطان
چيزي غير از زشتي و ناجوانمردي و دروغ و آزار خلق و تكبر و حرص
و آز و تجاوز به حقوق ديگران و امثال آن نيست و بديهي است كه
شما جوياي اين اوصاف شيطاني نيستيد پس به سوي همان سه فرشته
زيبايي و دانايي و نيكويي سير كنيد و نگران چيزي نباشيد.
سوال50 : من در دوران جوانی به سر می برم ولی بی هویتم وهنوز
نتوانستم ایمان و اعتقاد محکم و درستی داشته باشم وکاملا به
همه چیز شک دارم از شما تقاضا دارم به عنوان یک استاد اینجانب
را راهنمایی فرمایید.
پاسخ : هويت انساني شما همان است كه هزاران فرشته به فرمان
خداوند در برابر او سجده كرده اند و اين كنايه است از آنكه
خداوند هزاران نيرو و هزاران خدمت گزار طبيعي را در وجود ما به
وديعه گذاشته است . از اينرو اگر شما به فطرت و سرشت طبيعي خود
نظر كنيد در مي يابيد كه چراغ سه عشق در قلب شما پيوسته روشن
است و شما را به سوي همه خوبيها و كمالات هدايت مي كند . نخست
عشق به زيبايي كه در همه آدميان هست و اين عشق كه به زيبايي
داريم و لذتي كه از مشاهده زيبايي مي بريم ما را دعوت مي كند
كه به سوي هنرها روي آوريم و به تدريج بيشتر و بيشتر زندگي خود
را از زيبايي و هنر همچون شعر و موسيقي و نقاشي آكنده كنيم.
دوم عشق به دانايي است كه شما را به دانستن هر چه بيشتر از
اسرار عالم دعوت مي كند و چه خوشتر آنكه آدمي به دنبال دانش
برود و به گفته فردوسي :
به گفتار دانندگان راه جوي
به گيتي بگرد و به هر كس بگوي
و سوم عشق به خوبي و جوانمردي و راستي و انصاف و محبت و خدمت
به خلق و خلق خوش كه همه ما از اين اوصاف لذت مي بريم.
بنابراين همين لذت بردن ما را دعوت مي كند كه چنين باشيم.
بنابراين شما در ذات خود ايمان به همه خوبيها و زيبائيها داريد
. قدم برداريد و به بوي خوش آن سرو خرامان برويد.
سوال51 : من جوانی هستم كه نمی خواهم زندگی یکنواختی داشته
باشم . خانواده من از لحاظ فرهنگی و مادی در سطح پایین هستند.
آیا من با توجه با امکانات پایین می توانم برای خودم و
اطرافیانم مفید باشم؟
پاسخ : البته كه مي توانيد . زيرا از چندين گنج برخورداريد يكي
گنج سلامتي جسم و يكي گنج سلامتي روان و يكي گنج جواني و مهمتر
از همه گنج عشق به خوبي و خدمت كردن كه در سوال شما ديده مي
شود . بنابر اين با بهره گيري از اين گنجها مي توانيد به تدريج
به سه ارزش جهاني كه زيبايي و دانايي و نيكويي است نائل شويد و
ديگران را نيز بدان بخوانيد.
مي توانيد سه برنامه براي زندگي خود ترتيب دهيد كه موضوع آنها
به ترتيب زيبايي و دانايي و نيكويي باشد و در پايان هر روز از
خود بپرسيد كه من در راه رسيدن به زيباييها و هنرها چه كرده ام
و همين سوال را در مورد دانايي و نيكويي داشته باشيد و بكوشيد
كه پاسخهاي افتخار آميزي به اين سوالات بدهيد.
سوال52 : از چه روش یا روشهای برای بالا بردن تمرکزم استفاده
کنم؟
پاسخ : براي تقويت تمركز بايد هر چه بيشتر عشق را در خود پرورش
داد ، عشق به آنچه خوب و زيباست علاوه بر تمركز ، حافظه انسان
نيز در اثر عشق افزون مي شود زيرا آنچه را دوست مي دارد با شوق
و رغبت و به آساني در ذهن نگه مي دارد.
سوال53 : مجرد هستم و خواهان یک همراه موافقی هستم که مسیرش با
مسیر من یکی باشد و او نیز صاحب کمالات باشد و روحیه اش نیز با
من هم خوانی داشته باشد ، چه بايد كرد؟
پاسخ : اين سوال نيازمند توضيحات و تفصيلات بيشتري هست كه شما
را به مطالعه كتاب "پيامبر" اثر جبران خليل جبران و نيز آشنايي
بيشتر با مثنوي مولوي (كتاب در صحبت مولانا) دعوت مي كنم و نيز
مجموعه اي چند از سخنرانيهاي اينجانب به صورت CD منتشر شده كه
بعضي از آنها بخصوص توصيه هايي درباره ازدواج و آشنايي و دوستي
آمده است ( به بخش آثار صوتي و تصويري سايت مراجعه كنيد).
سوال54 : معنای رزق و روزی که در قران آمده چیست و اینکه
خداوند در قران فرموده ما بعضی از شما را تنگ روزی و برخی از
شما را وسیع روزی می کنیم در ارتباط با تلاش انسان برای کسب
درآمد چگونه تفسیر می شود.مثلا آگر خداوند نخواهد من وسیع روزی
باشم یعنی من هرچه تلاش کنم نمی تونم درآمد کسب کنم و کارم با
شکست رو به رو مي شود؟
پاسخ : بحث جبر و اختيار و قضا و قدر پيوسته در طول تاريخ
معركه آراء و نظريات گوناگون بوده است و قرنهاست كه طرفين اين
گفتگو يعني جبريان و اختياريان نتوانسته اند يكديگر را كاملاً
قانع كنند.
در ميان جبري و اهل قدر
همچنين تا حشر بحث است اي پسر
اما بزرگان جهان كه به هيچ يك از دو جانب ميل نكرده اند بلكه
در هر دو طرف حقيقتي مي بينند گويند كه ما از مشيت الهي بي
خبريم و نمي دانيم كه روزي ها را وسيع خواسته اند يا تنگ اما
مي دانيم كه در اين عالم قوانيني حاكم است و اگر در راهي تلاش
كنيم بدون اثر نخواهد بود اي بسا كه خداوند خواسته باشد تا از
مجراي تلاشهاي ما ، ما روزي بيشتر بخشد . بنابراين ما تلاش خود
را به جا مي آوريم و منتظر رحمت خداوند هستيم . اما تاكيدي كه
بعضي از قديسان بر مبناي خود قرآن روي اين نكته كرده اند كه ما
بايد روزي را از جانب خداوند بدانيم بدين خاطر است كه اگر هدف
آدمي از كار صرفاً كسب روزي بيشتر و بيشتر باشد ممكن است هزار
انديشه اهريمني به او روي آورد و به خاطر زر، تزوير كند و دروغ
بگويد و به مال ديگران تجاوز كند در حاليكه اگر كار را به
عنوان وظيفه بر خود بشناسد آنرا به كمال انجام مي دهد و خداوند
هم به او روزي دلخواه را مي بخشد . همه ما دائما از محصول كار
ديگران بهره مي گيريم از تلفن همراه كه در جيب ما است و جام
جهان نما(تلويزيون) كه در پيش روي ما است و هواپيما كه بر فراز
سر ما پرواز مي كند و رايانه اي كه به وسعت دريا ها آگاهي و
اطلاع در اختيار ما مي گذارد همه محصول كار ديگران است. پس ما
نيز بايد كاري كنيم كه به درد ديگران بخورد و بايد شرمنده
باشيم اگر از سفره جامعه اين همه بهره گيريم و خود هيچ طعامي
بر آن سفره نگذاريم . بنابراين ما كار را براي كسب روزي نمي
كنيم بلكه وظيفه و تعهد اجتماعي خود را به جا مي آوريم و آنگاه
در دل معتقد هستيم كه خداوند به ما كمتر يا بيشتر روزي خواهد
داد. اين اعتقاد مي تواند جامعه اقتصادي جهان را از هزاران
آلودگي پاك گرداند.
سوال 55 : در داستان حضرت یوسف می خوانیم که زلیخا زنان مصری
را جمع کرد و به هریک کارد و ترنج داد و زنان مصری بعد از دیدن
جمال حضرت یوسف دست خود را بریدند. جمال حضرت یوسف گوشه ای از
جمال خدا است. کجای کار من به عنوان بنده خدا ایراد دارد که
مثل زنان مصری محو جمال و زیبایی خدا نمی شوم؟
پاسخ : درك زيبايي در اطوار گوناگون و حساسيت انسانها نسبت به
آن متفاوت است ، يكي مانند سعدي مي گويد:
مرا شكيب نمي باشد اي مسلمانان ز روي خوب "لكم دينكم ولي دين"
يا در جاي ديگر مي فرمايد:
در من اين است كه صبرم ز نكو رويان نيست زرق نفروشم و زهدي
ننمايم كان نيست
و يكي ديگر حساسيت چنداني نسبت به زيبايي ندارد ، نگاهي مي
اندازد و مي گذرد . بزرگان جهان اتفاق نظر دارند كه هر چه
حساسيت نسبت به زيبايي بيشتر باشد شخص به عالم كمال و خوبي و
شكوه انساني نزديكتر مي شود زيرا نهايت همه خوبيها روي در
زيبايي دارد و خوبي چهره باطني معناي زيبايي است كه در حضرت
يوسف هنگام بخشيدن خطاي برادران ظاهر گرديد. از اين رو توصيه
شده است كه آدميان هر يك بر حسب استعداد به آموختن هنري
بپردازند تا ذوق زيبايي در آنها تقويت شود واز هنرها بيشترلذت
برند و از همه زيبائيها بيشتر برخوردار شوند. و اگر استعداد
هيچ هنري در خود نمي بينند دست كم مي توانند به هدايت انسان
صاحب ذوقي با شاهكارهاي هنري آشنا شوند . موسيقي هاي خوب را
بشنوند ، نقاشي هاي ممتاز جهان را مشاهده كنند و اشعار لطيف
شاعران جهان را بخوانند. زيبايي ستاره درخشاني است در آسمان
جان آدمي كه با نظر كردن به آن مي توان راه را شناخت و به سوي
مقصد پيش رفت.
سوال56 : آیا راهی را برای خودشناسی می توانید معرفی کنید یا
حتی کتابی را ؟ منظورم همان خودشناسی توام با حس درونی است و
اینکه آیا راهی برای رسیدن به آرامش درونی وجود دارد؟
پاسخ : يكي از كتابهايي كه به زبان پارسي در اين زمينه ترجمه
شده است كتابي است با عنوان "اعتماد به نفس" كه توسط مرحوم
دشتي ترجمه شده و نسبتاً قابل اعتماد است . خواندن اين كتاب
ممكن است بتواند تا حدودي شما را راهنمايي كند و چنانكه زبان
انگليسي مي دانيد البته كتابها و مقالات گسترده تري در اين
زمينه مي توانيد مطالعه كنيد . يكي از بهترين مقالات در زمينه
اعتماد به نفس به انگليسي مقاله معروف Self Reliance اثر
امرسون آمريكايي است كه خواندن آن توصيه مي شود.
سوال57 : من دچار وسواس فکری و افسردگی شده ام و همه چیز برايم
بیهوده است. لطفا راهنمایی کنید.
پاسخ : چه بسيار وسواسها و افسردگي ها محصول آن است كه آدميان
از ثروتهاي دروني خود بي خبر هستند. ثروتهايي همچون سلامت و
برخورداري از پدر و مادر و فضاي خانواده يا ثروتهاي فكري و
استعداد هاي علمي و هنري و مهمتر از همه ثروت عمري كه در پيش
است و هزار امكان و فرصت به آدمي عرضه مي كند. شما نيز از اين
گونه گنجها بي نصيب نيستيد . بايد تلاش كنيد كه امكانات موجود
خود را بهتر ارزيابي كنيد و بيشتر قدر بدانيد . شما در عصري
زندگي مي كنيد كه انسان به پادشاهي رسيده است ما از اعجوبه اي
چون موبايل برخورداريم و جام جهان نمايي چون تلويزيون و رايانه
و شبكه ارتباط جهاني در اختيار داريم . امروز همه كتابهاي خوب
جهان و همه موسيقي ها و نقشها و رنگها و موزه هاي جهان با
اشارت انگشتي در اختيار شما است . اگر از چيزهايي محروم هستيد
از هزاران چيز نيز برخورداريد . اگر به اين ثروتها بينديشيد و
موهبت دوستي و رفاقت با نزديكان و عزيزان خود را بر آن
بيافزاييد اي بسا كه از وسواس و افسردگي به كلي دور مي شويد و
شور و شوق زندگي و انگيزه كار و نشاط و فعاليت در شما افزون
شود.
سوال58 : سوال من در رابطه با قبولی دعا هست.چرا برخي مواقع هر
چند با خلوص نيت دعا مي كنيم دعاي ما اجابت نمي شود؟
پاسخ : دعا اين نيست كه از خدا بخواهيم كاري را براي ما و به
جاي ما انجام دهد بلكه دعا بسيج همه نيروهاي دروني است براي
رسيدن به مقصودي كه آن مقصود از خير و خوبي و حقيقت برخوردار
است. بنابراين هر دعايي يك دستور العمل است كه چنين بايد كرد و
چنان نبايد كرد و بدين سان ما در هر دعايي وظيفه اي بر دوش
داريم كه بايد انجام دهيم و آنگاه منتظر رحمت خدا باشيم و چه
بسيار باشد كه آنچه از خدا مي طلبيم در صلاح و خير ما نيست و
اين خود سعادتي است كه آن دعا به جايي نرسد . البته خدا بندگان
را به گونه هاي مختلف در زندگي مي آزمايد تا در اين آزمايشها
فرد پخته تر و آگاه تر شود و نهايتاً از خود به خدا برسد.
سوال59 : میخواهم بدانم که نظر شما درباره فراماسيون چیست، نمی
دانم باید با دشمن بیرونی جنگید یا با دشمن دروني ؟
پاسخ : اگر ما جنگ درون را كه حقيقت جنگ با اهريمناني چون تكبر
و خودخواهي و حرص و آز و حسد و غرور و خودنمايي و رياكاري و بي
انصافي است با موفقيت به اتمام رسانيم رابطه ما با بيرون نيز
مشخص خواهد شد و خواهيم دانست كه در بيرون نيز بايد همين گونه
با اهريمنان مبارزه كنيم الا آنكه اين مبارزه به صورت جنگ
متقابل اغلب ميسر نيست زيرا اهريمنان خود را تا دندان براي جنگ
و كشتار آماده كرده اند و رحم و شفقتي نيز ندارند. آنچه ما مي
توانيم به تدريج به آنها بدهيم فرهنگ و آگاهي و عبرت است از
راه گفتن و نوشتن و بيش از همه از راه نشان دادن نمونه يك
انسان خوب. سلاح هاي ديگر چون تبليغات و توپ و تانك نزد ايشان
به وفور وجود دارد بنابراين امروز در جهان بايد با جهل و تعصب
از راه روشن كردن چراغ معرفت و محبت مبارزه كرد ، بدون كينه
خواهي و فقط براي آنكه انسانهاي اهريمن خو را به جانب خوبي باز
گردانند .
بدين روش اگر افراد بسياري به مبارزه برخيزند با صلاح خوبي و
نيكويي و ارائه نمونه هاي انسان محبوب و پسنديده و پرهيز از
پيوستن به ظالمان و دوري از بدكاران و بدانديشان اي بسا كه
جهان روي در صلاح كند و كارها به سامان تر شود. البته خداوند
وعده كرده است كه بدان را به جزاي اعمالشان خواهد رساند اما
نبايد كارها را به خدا واگذار كرد و از مسئوليت شخصي گريخت
بلكه ما بايد هرچه از دستمان بر مي آيد در جهت تعاون در كار
خير و عدم شركت در هر گونه بدي انجام دهيم و اگر اهل قلم و
زبان هستيم نيز آن قلم و زيان را در همين راه به كار اندازيم.
دانلود سخنرانی های دکتر حسین الهی قمشه ای الهی قمشه ای حسین الهی
قمشه ای مهدی دانلود رایگان سخنرانی صوتی دانلود مجانی قمشه ای
ویدئوی سخنرانی فایل صوتی و تصویری سخنرانی قمشه ای الهی قمشه ای
عکس دکتر حسین الهی قمشه ای آلبوم عکس الهی قمشه ای
دکتر حسین الهی قمشه ای
لینک های دانلود اصلی
دانایی، زیبایی، نکویی، این همه چیز است
تا می توانید زیبایی بیافرینید
چند راهنمایی خوب
لینک های دیگر
سایت رسمی دکتر حسین الهی قمشه ای
بیوگرافی دکتر حسین الهی قمشه ای
معرفی صد کتاب برتر جهان از دیدگاه
صد کتاب برتر و قابل دانلود از دیدگاه
تماشای آنلاین ویدئوی سخنرانی ها در یوتوب
قصیده زیبایی از دکتر حسین الهی قمشه ای
صفحه آگاهی رسانی سایت در فیسبوک
معرفی دکتر حسین الهی قمشه ای در ویکی پدیا
آمار بازدید از سایت
چند برنامه مفید برای دانلود
مرورگر فایر فاکس
Firefox
Chrome